De beroemdste Nederlander in Korea is na voetbaltrainer Guus Hiddink waarschijnlijk de zeventiende-eeuwse Hendrick Hamel. In Nederland
is-ie vrijwel vergeten, maar in Korea wordt hij geëerd, deze Gorkummer zeevaarder. Ook wij hebben nog nooit van de man gehoord. Totdat we per ongeluk de Hamelwandeling kopen bij de VVV in Gorkum.
Highlights
Dat zit zo: dol als we zijn op stadswandelingen, kopen we er eentje bij de VVV aan de Groenmarkt. De kapitein heeft de routebeschrijving in handen en leidt ons langs de highlights van Gorkum. Na een paar bochten valt op dat het wel heel vaak over ene Hamel gaat.
- Op deze gedenksteen zie je hoe de poort eruit zag in Hendrick Hamel’s tijd
- Hendrick Hamel zou dit huis niet meer herkend hebben
- Ook voor Hendrick Hamel was de Lingehaven heel belangrijk
Als zelfs de opa van Hamel ter sprake komt raak ik wat geïrriteerd. Wat moeten we toch met deze man? Samen bekijken we het boekje met de stadswandeling wat beter. Het blijkt de ‘Hamelwandeling’ te heten. De hoofdpersoon is de Gorkummer Hendrick Hamel uit de zeventiende eeuw. De man wordt in Korea beschouwd als nationale held. Er staat daar zelfs een Hamel Museum!
Wat? Een Hamel Museum? In Korea?
Het verhaal van Hamel
Vol verbazing lezen we verder. Wat blijkt: Hendrick Hamel is als boekhouder in dienst van de Verenigde Oostindische Compagnie. Zijn schip De Sperwer lijdt tijdens een hevige storm schipbreuk op het onbekende Koreaanse eiland Jeju. En alsof dat nog niet erg genoeg is verbiedt de Koreaanse koning de overlevenden te vertrekken. Hij wil het risico niet lopen dat ze de buitenwereld informatie geven over zijn land.
Het Hamel Journael
Na dertien jaar lukt het Hendrick Hamel, samen met nog zeven opvarenden, eindelijk om per schip naar Japan te vluchten. Omdat het voor de VOC misschien wel de moeite waard is om in Korea een handelspost te beginnen, schrijft Hamel tot in detail op wat hij allemaal heeft gezien. Het Hamel Journael wordt daarmee het eerste verslag over Korea dat in de westerse wereld terecht komt.
Nationale held
De VOC ziet af van een handelspost in het arme land. En zo gaat Korea weer op slot. Tot verdriet van de Koreanen, die de gebeurtenissen rond de Sperwer tegenwoordig zien als een gemiste kans. Want wat had er kunnen gebeuren als ze hun land toen wel hadden opengesteld? Waren ze rijker geweest? Hadden ze meer kennis vergaard uit andere streken?
Omdat Hendrick Hamel het land bekend maakt in de westerse wereld wordt hij in Zuid-Korea als een nationale held beschouwd. Gorkum heeft in 2016 zelfs twee zogeheten Dol hareubangs gekregen van de stad Seogwipo op Jeju. Volgens de Koreanen zijn het goden die dorpen beschermen tegen demonen en die vruchtbaarheid brengen.
Hamel Museum
Natuurlijk valt er veel meer te vertellen over de tijd die Hamel en zijn mede-opvarenden noodgedwongen doorbrengen in Korea. Bijvoorbeeld over de ontberingen, de gedwongen verhuizingen, de straffen na hun ontsnappingspogingen. Ga daarvoor naar het Hamel Museum, waar je langs loopt tijdens de wandeling. Het museum heeft prachtige maquettes laten maken van de verschillende periodes tijdens de dertien jaren gevangenschap.
Weetjes:
De westerse naam Korea is een verbastering van het woord Goryeo en komt van de gelijknamige dynastie uit de 10e eeuw. De spelling ‘Korea’ werd voor het eerst gebruikt door onze Hendrick Hamel (1630-1692). Bron Wikipedia.
Het vulkanische eiland Jeju staat in Zuid-Korea door haar gematigde klimaat en schitterende stranden vooral bekend als honeymoon-eiland. De lavagrotten die er te vinden zijn staan op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
De Koreanen hebben het schip De Sperwer nagebouwd. Het staat naast het Hamel Museum in Daejeong-eup in het zuidwesten van Jeju. Volgens de Jeju Weekly verkeert de replica overigens in slechte staat en is het museum niet meer dan een verkapt winkeltje.
Tip: Kijk voor foto’s van de Koreaanse replica van de Sperwer op de website van Jan en Micky.
Ik hoop dat je het verhaal leuk vindt. Ik stel het zeer op prijs als je me een recensie stuurt via bovenstaand formulier. Je kunt ook de facebookpagina Varen met de Canicula ‘liken’ en je abonneren op mijn YouTube kanaal De Canicula Watersport.
Hartelijke groet,
Marieke, juli 2018